Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2012

ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ  Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Το παράδειγμα της Κρήτης 7 χρόνια μετά το κλείσιμο του ψυχιατρείου έχει ορισμένα χαρακτηριστικά ιδιαίτερα που αξίζει να τα προσέξει κανείς, διότι είναι χρήσιμα για την θεωρία, πέρα από το γεγονός ότι άλλαξαν αποφασιστικά το σύστημα ψυχιατρικής φροντίδας στην Κρήτη. Το παρόν δεν έχει καμιά σχέση με το παρελθόν.
1)      7 χρόνια αφ’ ότου έκλεισε το ψυχιατρείο, στην Κρήτη λειτουργούμε χωρίς ούτε μια κλίνη ψυχιατρείου
Στην Κρήτη μια ολόκληρη περιφέρεια λειτουργεί χωρίς ούτε ένα κρεβάτι στο ψυχιατρείο. Τούτο σημαίνει ότι η Κρήτη αποτελεί ζωντανό-πρακτικό παράδειγμα ότι η ψυχιατρική χωρίς ψυχιατρείο δεν είναι ουτοπία.
2)      Στην Κρήτη(έστω μερικώς) λειτουργεί η τομεοποίηση. Τέρμα οι μεταγωγές. Κάθε νομός απαντά στα ψυχιατρικά αιτήματα της περιοχής του, χωρίς παραπομπές, χωρίς μεταγωγές και ταλαιπωρία των ασθενών. Και είναι το μοναδικό μέρος στην Ελλάδα που λειτουργεί η τομεοποίηση. Διαμορφώνεται έτσι μια άλλη ψυχιατρική κουλτούρα της ευθύνης και όχι της εγκατάλειψης.
3)      Στην Κρήτη το ψυχιατρείο δεν έκλεισε διοικητικά, αλλά δημιουργήθηκε ένα δίκτυο στην κοινότητα, το οποίο ασφαλώς πρέπει να συμπληρωθεί, επεκταθεί, ολοκληρωθεί. Οι κλίνες των ‘’εισερχομένων’’ του παλιού ψυχιατρείου, 90 περίπου τον αριθμό, διεσπάρησαν στα γενικά νοσοκομεία της Κρήτης, όπως έπρεπε να γίνει.
4)      Οι χρόνιοι του παλιού ψυχιατρείου σήμερα κατοικούν σε ξενώνες, διαμερίσματα, οικοτροφεία. Αυτό το στεγαστικό πλέγμα είναι αλήθεια ότι δημιουργήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του στα Χανιά, ενώ έπρεπε να δημιουργηθεί σε όλες τις πόλεις της Κρήτης ανάλογα με την εντοπιότητα των εγκλείστων. Είναι δε αυτό το θέμα, ένα σημείο προς διεκδίκηση. Να διασπαρεί το στεγαστικό πλέγμα σε όλη την Κρήτη.
Όλες αυτές οι δομές δεν  λειτουργούν αποκαταστασιακά διότι όλοι ξέρουμε ότι η νέα κουλτούρα δεν ‘’αγοράζεται’’ αλλά διαμορφώνεται στην καθημερινή πράξη.
Η νοοτροπία των επαγγελματιών ψυχικής υγείας σήμερα δεν έχει καμιά σχέση με το παρελθόν, αλλά είμαστε ακόμα πολύ μακριά από τις ιδανικές συνθήκες.
5)      Στην Κρήτη δεν δημιουργήθηκε ούτε μια ιδιωτική ψυχιατρική κλίνη αυτή την επταετία.
6)      Οι Κρήτες δεν φεύγουν από το νησί τους για θεραπεία (έχει ελεγχθεί το θέμα και ερευνητικά) σε ποσοστό μεγαλύτερο, μετά το κλείσιμο του ψυχιατρείου.
Η περίπτωση της Κρήτης, μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα και από τις λίγες στον κόσμο ολόκληρο πρέπει να στηριχθεί. Είναι δυνατή μια ψυχιατρική χωρίς ψυχιατρείο.
Κι ενώ θα περίμενε κανείς την συμπλήρωση αυτής της προσπάθειας, για να αποτελέσει η Κρήτη παράδειγμα για όλη την Ελλάδα και όχι μόνο, αφού όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι πραγματικά το μοντέλο δουλεύει εξαιρετικά έρχεται η αιώνια ελληνική παγαποντιά.
Να κοροϊδέψουμε τους κουτόφραγκους, αφού πήραμε τα χρήματα για Κ.815, Ψυχαργώς Α’ και Ψυχαργώς Β’ φάση να ξανανοίξουμε το Άσυλο της Σούδας. Διότι περί αυτού πρόκειται.Ετοιμάζεται ηδη νέος οργανισμός που προβλέπει 20 κλίνες παρά το ότι το ψυχιατρείο εδώ και 7 χρόνια δεν εχει ουτε μία κλίνη,αντί να μεριμνήσει για την ολοκλήρωση του κοινοτικού δικτύου.Αυτό γίνετα  αναιτίως, σχεδόν εκδικητικά. Έναντι ποίου;Και γιατι?
Είναι προσβολή για όλους τους επαγγελματίες που δούλεψαν αφοσιωμένα επί 2 δεκαετίες για να εξαλείψουν την Ασυλική βαρβαρότητα στην Κρήτη.
Είναι πραγματική σπατάλη χρημάτων, αφού τόσα χρήματα που δαπανήθηκαν για το κλείσιμο του Ασύλου πηγαίνουν στο βρόντο.
Αλλά είναι και μια άσκεφτη, αδικαιολόγητη επιλογή των φωστήρων του ελληνικού υπουργείου.
Ας το ξανασκεφθούν  πριν καταστραφεί  ότι έχει με κόπο και ιδρώτα γίνει.
Είναι εγκληματικό. Τώρα που οι έγκλειστοι ζουν μια ελεύθερη φυσική ζωή, ενσωματωμένοι στην κοινότητα να επιστρέψουν στα κάτεργα.
Ξέρουμε τι σημαίνει ελληνικό ψυχιατρείο. Καιάδας πραγματικός.
Ας σταματήσει επιτέλους η ελληνική κουτοπονηριά και ας επικρατήσει έστω για λίγο η λογική.Η Δνση ψυχικής υγείας και το Υπουργείο υγείας πρέπει να ξαναδούν το θέμα.Η περίπτωση της κρήτης δεν αφορά μόνο την κρήτη.Αφορά ολους όσους ενδιαφέρονται για μια άλλη ψυχιατρική χωρίς βιαιους εγκλεισμούς και στιγματικές διαγνώσεις.Αφορά ολόκληρο το ψυχιατρικό κίνημα που εδώ και χρόνια ζητά ένα άλλο ,πιο ανθρώπινο και πιο θεραπευτικό σύστημα ψυχιατρικής φροντίδας.

Γ. Κοκκινάκος    ψυχίατρος
Καταναλωτική δημοκρατία    Γ Κοκκινακος

Την Άνοιξη αν δεν την βρεις
την φτιάχνεις
Οδ. Ελύτης (Εκ του πλησίον)

Ποτέ άλλοτε το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα δεν είχε τόση εντροπία, αλλά και ποτέ ίσαμε τώρα δεν υπήρχε αυτή η ηγεμονία της ιδεολογίας του καπιταλισμού στην κοινωνία. Πραγματικά το καπιταλιστικό φαντασιακό έχει καταλάβει και κυριαρχεί στο μυαλό και στην καρδιά του σύγχρονου ανθρώπου.
Οι άνθρωποι πλέον δεν έχουν ένα διαυγές σχέδιο για το μέλλον της κοινωνίας, ούτε καν ένα όραμα για μια άλλου τύπου κοινωνική οργάνωση.
Ο καπιταλισμός, ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» ή του κρατικού καπιταλισμού, έγινε πιο επιθετικός, αλλά και πιο ασταθής και ανισόρροπος.
Η παγκόσμια κρίση πλέον, ιδιαίτερα μετά την επικράτηση των νέων τεχνολογιών, δεν ξέρουμε πώς θα ελεγχθεί ,ο κόσμος πλέον και όχι μόνον οι χώρες που μαστίζονται από την οικονομική κρίση έχει γίνει αβέβαιος.
Στην Ελλάδα της μεγάλης οικονομικής κρίσης, οι πολίτες παρ’ ότι διαμαρτύρονται έντονα δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κάνουν την σύνδεση ότι τα σημερινά προβλήματα είναι παρελκόμενα ενός συγκεκριμένου κοινωνικού συστήματος. Ο καθένας διαμαρτύρεται αλλά στην ουσία επειδή βλέπει το εισόδημα του να μειώνεται και το επίπεδο της ζωής του να χειροτερεύει, αλλά δεν επιθυμεί ένα άλλο σύστημα πιο δίκαιο πιο ελεύθερο, πιο συλλογικό, πιο δημοκρατικό, πιο ανθρώπινο.
Ο καπιταλισμός πριν φανερώσει τα αδιέξοδα του, κατέστρεψε τον ψυχισμό των ανθρώπων, διαμόρφωσε ένα νέο ανθρωπολογικό τύπο. Έναν άνθρωπο μοναχικό μοναχικό, νευρωτικό, αγχώδη, φοβικό και φοβισμένο αλλά και ατομιστή, επιθετικό, καταναλωτικό και ενεργοβόρο, καρριερίστα, αμοραλιστή, εγωιστή, αμετροεπή, ανταγωνιστικό. Έναν άνθρωπο κάτοικο του «εγώ» και εχθρό του «εμείς». Έναν άνθρωπο που ακόμα και στην σημερινή γενική καταστροφή, διατηρεί μια ψευδαισθητική πιθανότητα ατομικής διαφυγής.
Τα κόμματα της διαχείρισης έπαιξαν καθοριστικό ρόλο σ’ αυτή την διεργασία και τα κόμματα της αριστεράς ανεξάρτητα απ’ την ρητορική τους, ως μηχανισμοί εξουσίας, ως στελεχιακός μηχανισμός αλλά και ως κοινωνικά υποκείμενα, είναι αμφίβολο αν στο φαντασιακό τους έχουν κάτι διαφορετικό απ’ το περιρρέον κλίμα.
Τι συνιστά ως κοινωνικό υποκείμενο ενας  αριστερός σήμερα, όταν σκέπτεται, αισθάνεται, συμπεριφέρεται, παράγει και καταναλώνει όπως οι πολλοί;
Πώς όμως διαμόρφωσε ο καπιταλισμός έναν τέτοιο ανθρωπολογικό τύπο; Ασφαλώς κολακεύοντας το πιο εύκολα ανθρώπινα συναισθήματα και μεταθέτοντας την προσπάθεια του ανθρώπου από την ικανοποίηση των αναγκών στην ικανοποίηση των επιθυμιών.
Το «εδώ και τώρα» συμπυκνώνει αυτή την μετατόπιση από το πλαίσιο της πραγματικότητας και της ανάγκης, στο πλαίσιο του υποσυνείδητου, της ηδονής και της επιθυμίας.
Μια ικανοποίηση, χωρίς προσπάθεια, χωρίς τίμημα, χωρίς συνέπειες αλλά και χωρίς κανόνες, χωρίς πρέπει και χωρίς ηθική. Ας διαυγάσομε την ελληνική κοινωνία των τελευταίων 30 χρόνων και θα δούμε αυτή την αλλαγή.
Από τη στιγμή που ο καπιταλισμός συνέδεσε τα καταναλωτικά προϊόντα όχι με τις πραγματικές ανάγκες αλλά με τις επιθυμίες, η κατανάλωση θα έφθανε στα ύψη, η σπατάλη της ενέργειας εκεί που δεν είχε φθάσει ποτέ και τα προϊόντα δεν θα σήμαιναν μόνο  κάλυψη στοιχειωδών αναγκών, αλλά θα έχουν και άλλα ψυχολογικά συμφραζόμενα  τέτοια που ο άνθρωπος πλέον-όπως έγινε σήμερα-δεν θα μπορεί να ζήσει χωρίς να καταναλώνει, πολλά, περιττά και άχρηστα προϊόντα.
Π.χ. το αυτοκίνητο πλέον δεν είναι μέσο μεταφοράς αλλά  ένδειξη  κοινωνικής καταξίωσης και ευμάρειας, Το ίδιο συμβαίνει με όλα τα υλικά αγαθά.Αλλά τη ‘’δόξα’’της αγοράς εζήλεψε και η πολιτική και οι πολιυικοί μας
Τα λογικά επιχειρήματα και η λογική αναλυτική σκέψη, τα πολιτικά ενεργήματα και τα στρατηγικά προτάγματα για την κοινωνία αντικαταστάθηκαν από υποσυνείδητα ορμέμφυτα, εικόνες, επιθυμίες και φαντασιώσεις, έτσι που ο πολίτης να μην ενεργεί λογικά αλλά συναισθηματικά. Έτσι μπορεί να εξηγήσει κανείς και όλη την παθολογία της σύζευξης αγοράς- πολιτικής.
Αυτή η πορεία έχει αρχίσει να φανερώνει το αδιέξοδο της και η πορεία των ανθρώπινων κοινωνιών βαίνει προς το χάος.
Ο Άνθρωπος μόνον ως συλλογικό-κοινωνικό υποκείμενο δύναται να οριστεί και μόνο μέσα στην κοινωνία, στη συλλογικότητα και στην αλληλέγγυα  στάση  μπορεί να ζήσει. Κάθε άνθρωπος δεν είναι μόνο η βιολογική του υποδομή και οι ψυχολογικοί του μηχανισμοί, αλλά  και ότι έχει «κλέψει» έχει «δανειστεί» από την κοινότητα, κάτι που οφείλει και να το επιστρέψει. Αυτή είναι και η ιστορική νομιμοποίηση του κομμουνισμού και ας φαίνεται να αντιβαίνει τη βιολογική φύση του ανθρώπου.
Η ανθρώπινη πολιτική ιστορία όμως έδειξε ότι δεν μπορεί να οικοδομηθεί μια ανώτερη κοινωνία από τη σημερινή χωρίς να επινοήσει ο άνθρωπος έναν αποτελεσματικό , άμεσο και δημοκρατικό τρόπο ελέγχου της εξουσίας.
Αλλά και η ιστορία των τελευταίων χρόνων της αλόγιστης ανάπτυξης έδειξε πως οποιαδήποτε πολιτική για το μέλλον δε μπορεί παρά να περιλαμβάνει τις αρχές και τους όρους της αποανάπτυξης και ας φαίνεται σήμερα ως αναχρονισμός ή ως επιστροφή στο παρελθόν. Ο άνθρωπος πρέπει να επιστρέψει στο αναγκαίο , στο χρειώδες και στο βασικό. Δεν είναι νοσταλγία για το παρελθόν αλλά σπαρακτική κραυγή για ένα σκοτεινό μέλλον που έρχεται. Ένα σκοτεινό μέλλον που μας υπόσχεται η καταναλωτική δημοκρατία και η πολιτική ελίτ που μας κυβερνά.

Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012

Ως λόγος συμπυκνωμένης έντασης       ΓΚοκκινακος

…με το σιρόκο στη γενειάδα
χρόνια αιώνες χρόνια και νιάτα πο’ χει η ομορφιά
Ν. Καρούζος

Πριν λίγες μέρες οι δρόμος μ’ έβγαλε στην Ραψάνη. Το γνωστό ορεινό χωριό στις παρυφές του Ολύμπου, που διατηρεί ακόμα το ιστορικό του βάρος, παρά τη δημογραφική παρακμή που το έχουν καταδικάσει η αστυφιλία, η παραμέληση της υπαίθρου και ο σύγχρονος καταναλωτικός πολιτισμός. Εκεί λοιπόν ένα βράδυ, δίπλα στο τζάκι, με τους απέριττους μεζέδες και το τσίπουρο προσετέθη στην παρέα ο Νίκος. Ένας 65άρης άνδρας με την τραγιάσκα του, με το σακούλι με τον ντόπιο καπνό και το στριφτό στο χέρι. Μας καλησπέρισε και έκατσε.
Η κουβέντα είχε ανάψει και περιστρεφόταν-που αλλού-γύρω από την κρίση. Την οικονομική, την πολιτική, την κρίση αξιών, την πνευματική και ηθική κρίση. Πήρε το λόγο και ο Νίκος Κλαδίσιος, αγράμματος-αφού ούτε το δημοτικό δεν εχει βγάλει-και αταξίδευτος-αφού δεν εχει φύγει ποτέ από το χωριό του.
Εγώ γιατρέ, μου λέει, θυμάμαι τη δεκαετία του 1950 τότε που δεν είχαμε ούτε μια φέτα ψωμί να φάμε και αν κάποιος έλεγε ότι δίδει ένα χιλιάρικο σε όποιον ξεγυμνωθεί στην πλατεία κανείς δεν θα βρισκόταν να το κάνει. Παρά την ανέχεια. Ενώ σήμερα που το χωριό έχει γεμίσει με μερσεντές, αν πει κάποιος το ίδιο, αυτοί οι ίδιοι που έχουν τις μερσεντές θα τρέξουν να υπακούσουν, να ξεγυμνωθούν!! Για ένα χιλιάρικο. Γεια σου ρε φίλε Κλαδίσιε με την ευθυβολία σου. Δεν έχει φύγει ποτέ από το χωριό του αλλά οι ορίζοντες του είναι απέραντοι , δεν ξέρει γράμματα αλλά έχει τη σοφία του ανθρώπου που ζει στη φύση, του ορεσίβιου που ξέρει να συμπυκνώνει το λόγο του και να φθάνει στην ουσία των πραγμάτων. Που ζει με μια φιλικότητα με τη φύση, έξω από τον αγοραίο πολιτισμό του σημερινού Κόσμου, αφού δεν μπήκε ποτέ στο κρεουργείο της εκπαίδευσης, του καταναλωτισμού, της σύγχρονης ζωής. Η μάννα μου ήταν πολιτική κρατούμενη στο Τρίκερι, μου λέει σε μια στιγμή και έτσι έχω το πανεπιστήμιο στο σπίτι μου, κλείνοντας μου το μάτι. Και όταν η κουβέντα πάει στην Αριστερά, στις ευθύνες της, στην ηθικολογία και στην ανικανότητα της, στον διχασμό λόγων και έργων, στα νέα προτάγματα που πρέπει να επινοήσουμε, πάλι ο Νίκος μας απαντά ποιητικά και απροσδιόριστα. «Α, ρε Λαυρέντη, μόνον εγώ ήξερα πόσο κάθαρμα είσαι». Μείναμε όλοι άναυδοι. Από ποιο δρόμο φθάνει άραγε ο Κλαδίσιος στα υψίπεδα της μεγάλης ποίησης του Μ. Ανανγνωστάκη;
Μα απ’ τα δύσβατα της μη υπονόμευσης της γλώσσας, της βιωματικότητας, της αγνότητας και της διαφάνειας. Εκεί που δεν υπάρχει επιτήδευση, υπολογισμός,  καριέρα, εξουσία και δόξα. Εκεί που δεν υπάρχει η κίβδηλη αντιμετώπιση των υπαρξιακών ανθρώπινων χασμάτων με καταναλωτικά, υλικά, φανταχτερά, αναλώσιμα αγαθά, αλλά υπάρχει η ενσυναίσθηση  της ανθρώπινης φύσης, της παντραγικότητας της,της  εξοικείωσης της με το φθαρτό, της φιλικότητας και της αποδοχής του πόνου, του περατού, του αγωνιώδους.
Δίνεις σε ένα νέο παιδί ένα σταφύλι, λέει ο Κλαδίσιος σε κάποια στιγμή που η κουβέντα πέρασε στην οικολογία, τρώει 2-3 ρώγες και παρατάει το υπόλοιπο. Μα αγαπητοί μου αυτό το σταφύλι για να ωριμάσει,  εγώ το χάιδευα ένα ολόκληρο χρόνο!! Γιατί χαϊδεύει τα κλήματα και τους κουβεντιάζει ταυτόχρονα ο Νίκος. Αυτή την εληά  που την βλέπεις με περιφρόνηση στο τραπέζι, κάποιος έβαλε σκάλα για να την φτάσει! Εσείς οι νέοι αποφλοιώνετε το προϊόν από τον ενσωματωμένο ανθρώπινο κόπο και έτσι το υποτιμάτε. Σοφές κουβέντες που σε αφήνουν αμήχανο και συγκινημένο με την αμεσότητα τους, την αλήθεια τους, την κυριολεξία τους. Τι παραπάνω να [πεις για το θέμα της οικολογίας και του περιβάλλοντος; Τι παραπάνω να πεις για το σημερινό «χαλασμένο» ανθρωποείδωλο. Τα είπε όλα ο Κλαδίσιος με τρεις κουβέντες.
Έτσι είναι. Οι πηγές βρίσκονται στά ορεινά. Από κει αρχίζουν τα γάργαρα για να ποτίζουν τους «κάμπους». Αλλά μεσολαβούν βλέπεις πολλά και θολώνουν το νερό, και το νερό δεν πίνεται…