Η αρχόντισσα των συσσιτίων

Γ.Κοκκινάκος

…..Μεγάλο σαν ψηλό βουνό, ίσιο σαν κυπαρίσσι,
κι οι κλώνοι του ν’ απλώνονται σ’ Ανατολή και Δύση

Νανούρισμα από Δημοτικό τραγούδι.

Εργάτης είναι ο άντρας της αλλά απολυμένος και άνεργος. Η ίδια μεγαλώνει τα 3 μικρά παιδιά της σε ένα μικρό σπιτάκι που έχει από τη μάνα της. Δύσκολη ζωή και γίνεται ακόμα δυσκολότερη μέρα με τη μέρα, αφού εισόδημα στο σπίτι δεν μπαίνει. Ο άνδρας της γυρίζει από την αγορά σκεπτικός, ταπεινωμένος, θυμωμένος, απαξιωμένος. Με «τα χέρια του στις τσέπες σαν δυο χειροβομβίδες» που λέει και ο ποιητής. 2-3 χρόνια άνεργος. Η ίδια προσπαθεί βρίσκοντας δουλειά εδώ και εκεί σε κανένα σπίτι αλλά και αυτές οι δουλειές τελειώνουν. Έτσι κατέληξε στο συσσίτιο. Φτωχοί άνθρωποι ήταν και προ Τρόικας, αλλά ζούσαν μέσα στον πλούτο της πενίας τους. Τακτοποιημένη είχαν τη ζωή τους, μεροδούλι, μεροφάι, αλλά δεν τους έλειπαν τα βασικά. Τα κατάφερναν. Είναι η μάνα βλέπεις που μεγαλώνει τα παιδιά της σαν πριγκιπόπουλα. Έκλεινε τις χαραμάδες του σπιτιού με την ματιά της, για να μην μπει η απελπισία μέσα, και η δύναμή της και η έγνοια για τα παιδιά της ξαναέβαζε τα πεσμένα φύλλα στο δέντρο!! Κανέναν δεν άφηνε να πειράζει τα παιδιά. Αλλά τώρα; Τώρα που κουβαλάει απ’ το συσσίτιο το φαγητό στο σπίτι; Δεν ξέρει από παιδαγωγικές μεθόδους αλλά κάνει αυτό που έμαθε απ’ τη μάνα της. Δεν πρέπει να τραυματιστούν τα παιδιά, να ταπεινωθούν. Δεν πρέπει να θολώσει το είδωλο των γονιών, του άνεργου πατέρα, του ανήμπορου να φέρει εισόδημα στο σπίτι. Δεν πρέπει να νοιώσουν κίνδυνο, ανασφάλεια, αναξιοπρέπεια. Βάζει λοιπόν το φαγητό του συσσιτίου στην κατσαρόλα, προσποιείται ότι το μαγειρεύει και το σερβίρει με χαμόγελο, με κέφι, με γλυκόλογα αλλά και με της μάνας τα σιγανά μαλώματα….Να είστε φρόνιμα…

Έχει στη φλέβα της την αρχοντιά κι ας είναι αγράμματη γυναίκα. Αυτό το μάγμα της αξιοπρέπειας, της υπερηφάνειας, της γενναιότητας, της γενναιοδωρίας και της ευφυΐας, που θα το μεταλαμπαδεύσει και στα παιδιά της.

Χρόνια μετά οι ανύποπτοι θα απορούν πως μπόρεσαν και σπούδασαν και πρόκοψαν αυτά τα παιδιά της ανέχειας, της στέρησης, της δυσκολίας.

Είναι αυτά τα βαθιά, τα ξεχασμένα, και δυσεύρετα στις μέρες μας που θα βγάλει στην επιφάνεια η κρίση. Που θα  μάθει τους ανθρώπους της υπαρξιακής κατερήμωσης, της κακής ευδαιμονίας, της άσκοπης υπερκατανάλωσης, αλλά και της επιδειξιομανίας, του εγωισμού και της επιθετικότητας ότι ζωή αποφλοιωμένη από τον πόνο δεν έχει νόημα.  Θα μάθουν οι άνθρωποι να περνούν μέσα από τον πόνο, την προσπάθεια, τον ιδρώτα. Θα μάθουν ότι η ουσία της ύπαρξης βρίσκεται στο λίγο, στο απέριττο και στο χρειώδες. Θα μάθουν να καλύπτουν τα υπαρξιακά χάσματα που έχει κάθε άνθρωπος, με ενδοσκόπηση και αναστοχασμό και όχι με καταναλωτικά αγαθά.